Bij de Italiaanse verkiezingen stemde 44 procent van de 18- tot 30-jarigen op de Vijfsterrenbeweging. Geen enkele generatie sprak zich zo sterk uit voor de eurosceptische beweging als de jongeren.
Op het eerste gezicht is dat vreemd, want waren het in Groot-Brittannië niet juist de jongeren die vóór Europa stemden?
Hoe kan het dan dat diezelfde generatie in Italië zo massaal op een populistische beweging stemt die zich juist afzet tegen Europa?
Wie naar de cijfers kijkt, begrijpt het, zegt Pawel Tokarski tegen het Duitse weekblad Der Spiegel. Hij is Italië-deskundige bij de Berlijnse Stichting voor Wetenschap en Politiek, een adviesorgaan van de overheid. De jeugdwerkloosheid is enorm in Italië, onder 15- tot 24-jarigen is bijna 32 procent werkloos, als je de studenten niet meerekent. Onder de 25- tot 34-jarigen is een zesde werkloos.
Dat heeft zelfs effect op de geboortecijfers: in 2017 werden er slechts 7,8 baby’s geboren per 1000 inwoners, veruit het laagste geboortecijfer van heel Europa.
Tokarski: “Deze jongeren stemmen uit protest en frustratie op de Vijfsterrenbeweging.” Ze zijn opgegroeid met de euro en kennen daardoor de problemen van de Italiaanse lire niet. “Voor de jongeren staat de euro gelijk aan stagnatie, werkloosheid en een gebrek aan perspectief. Ze voelen zich verwaarloosd door Italiaanse en Europese politici.”
Bang voor de toekomst
De 26-jarige biologiestudent Valerio, die niet met zijn achternaam in het Duitse magazine wil, heeft ook op de Vijfsterrenbeweging gestemd. Hij haalt goede cijfers, heeft veel stages gelopen en is maatschappelijk betrokken.
Toch is hij bang voor het moment dat zijn proefschrift klaar is. Dan moet hij namelijk een baan zoeken. Voor veel jongeren als hij zit uitvliegen er voorlopig niet in. 'Mamalennials' zoals Valerio blijven bij hun ouders zitten.
“Alles gaat goed op de universiteit, maar ik ben bang voor wat erna komt”, zegt hij tegen Der Spiegel. Hij legt de schuld bij de politiek. “In de afgelopen jaren hebben de gevestigde partijen bewezen dat ze incompetent zijn, de Vijfsterrenbeweging is anders.”
Ook de 20-jarige scheikundestudent Erica heeft op de Vijfsterrenbeweging gestemd. “De beweging is de enige hoop die we nog hebben. Ik weet niet of ze onze problemen oplossen, maar ze hebben in ieder geval een visie op jongeren”, legt ze uit in Der Spiegel.
Dankzij jongeren als Valerio en Erica is de Vijfsterrenbeweging de grootste partij van Italië geworden. De belofte van een basisinkomen van 780 euro per maand spreekt jongeren die noodgedwongen als twintiger bij hun ouders moeten blijven, enorm aan. Het biedt een perspectief om een zelfstandig bestaan op te bouwen.
De Vijfsterrenbeweging vormt samen met de rechts-nationalistische Lega een regering. De partijloze jurist Giuseppe Conte gaat het kabinet leiden.
President Sergio Mattarella sprak vorig weekend zijn veto nog uit over een eurosceptische kandidaat-minister van Financiën. Maar dat probleem werd deze week opgelost en vrijdag is het kabinet beëdigd.
Financiële markten volgen de ontwikkelingen in Italië op de voet. Italië zou de EU kunnen meesleuren in een nog veel grotere crisis dan die van Griekenland. Het land heeft namelijk een enorme staatsschuld van 2.000 miljard euro.
